Wat is Omzet?

Omzet is de totale opbrengst die je bedrijf behaalt uit verkopen van producten en diensten in een bepaalde periode. Deze inkomsten vormen de basis voor alle verdere berekeningen in je bedrijf. Het Nederlandse mkb heeft te kampen met historisch lage groei: in 2024 was de gemiddelde omzetgroei slechts 3,4%, vooral veroorzaakt door inflatie van 3,3%.

Omzet verschilt van winst omdat je bij omzet alleen naar inkomsten kijkt, terwijl winst ontstaat na aftrek van alle kosten. Voor veel ondernemers is omzet de startlijn om te bepalen hoe je bedrijf ervoor staat.

Het verschil tussen bruto en netto omzet komt later aan bod, maar onthoud dat BTW niet bij je omzetcijfers hoort. Die int je voor de Belastingdienst en moet je weer afdragen.

Bruto Omzet Berekenen: Zo Simpel Kan Het Zijn!

De formule voor bruto omzet is verrassend eenvoudig:

Bruto omzet = Aantal verkochte producten × Verkoopprijs per stuk

Een voorbeeld uit de praktijk: een cateringbedrijf verzorgt in januari 8 bruiloften voor €2.500 per bruiloft en 25 zakelijke lunches voor €450 per lunch. De bruto omzet wordt dan:

8 × €2.500 = €20.000 (bruiloften)
25 × €450 = €11.250 (zakelijke lunches)
Totale bruto omzet = €31.250

Voor dienstverleners werkt het net zo. Een ZZP'er die 80 uren factureert tegen €75 per uur heeft een bruto omzet van €6.000 die maand.

Let op: BTW reken je hier nog niet bij. De bruto omzet is puur wat je klanten betalen voor je producten of diensten, exclusief belastingen.

Netto Omzet: Wat Blijft Er Echt Over?

Netto omzet geeft een realistischer beeld van je werkelijke inkomsten. Hierbij trek je bepaalde kosten af van je bruto omzet:

• Inkoopkosten van verkochte goederen
• Kortingen die je klanten hebt gegeven
• Retouren en terugbetalingen
• Verkoopkosten zoals commissies

Netto omzet = Bruto omzet - Inkoopwaarde verkochte goederen - Kortingen - Retouren

Terug naar het cateringbedrijf: als de ingrediënten en dranken voor de 8 bruiloften €800 per bruiloft kostten en die voor de 25 zakelijke lunches €180 per lunch, dan is de netto omzet:

€31.250 - (8 × €800) - (25 × €180) = €31.250 - €6.400 - €4.500 = €20.350

Deze netto omzet van €20.350 geeft een veel realistischer beeld van wat er daadwerkelijk binnenkomt dan de bruto omzet van €31.250. Daarom gebruiken veel ondernemers netto omzet voor hun ondernemingsplan en financiële planning.

Omzet en BTW: Een Verplicht Nummer

BTW staat voor omzetbelasting en is een belasting die je voor de Belastingdienst int. Jij berekent het, de klant betaalt het, maar het geld is niet van jou.

Zo werkt BTW in de praktijk: je verkoopt een product voor €100. Met 21% BTW betaalt je klant €121. Die €21 BTW moet je via de BTW-aangifte afdragen aan de Belastingdienst.

Je eigen omzetcijfers registreer je exclusief BTW. In je boekhouding zie je dus €100 omzet staan, niet €121. Deze regel geldt voor alle ondernemers die BTW-plichtig zijn.

Ben je kleineondernemersregeling ondernemer? Dan reken je geen BTW door en zijn je omzetcijfers gelijk aan wat klanten betalen.

Break-Even Omzet: Wanneer Ga Je Eindelijk Winst Maken?

Het break-even punt is het moment waarop je omzet precies gelijk is aan je kosten. Je verdient dan nog geen winst, maar je maakt ook geen verlies.

Break-even omzet = Vaste kosten ÷ (Verkoopprijs per product - Variabele kosten per product)

Een praktijkvoorbeeld: het cateringbedrijf heeft maandelijks €4.500 aan vaste kosten (huur keuken, verzekering, telefoon). Een zakelijke lunch levert €450 op, met ingrediëntenkosten van €180. De dekkingsbijdrage per lunch is dus €450 - €180 = €270.

Break-even omzet = €4.500 ÷ €270 = 16,67, dus 17 lunches

Het bedrijf moet minimaal 17 zakelijke lunches per maand verzorgen om alle kosten te dekken. Pas vanaf de 18e lunch begint het winst te maken.

Voor een snelle berekening bij meerdere producten gebruik je deze vereenvoudigde formule: Break-even omzet = Vaste kosten ÷ Gemiddelde winstmarge percentage.

Inkoopwaarde van de Omzet: Wat Kost Het Je Echt?

De inkoopwaarde van de omzet is wat je hebt betaald voor de producten die je daadwerkelijk hebt verkocht. Dit verschilt van je totale inkopen omdat je waarschijnlijk voorraad aanhoudt.

De berekening gaat zo: Beginvoorraad + Inkopen - Eindvoorraad = Inkoopwaarde verkochte goederen

Stel: het cateringbedrijf begon januari met €3.000 aan ingrediënten in voorraad, kocht in januari voor €12.000 bij en eindigde met €2.500 voorraad:

€3.000 + €12.000 - €2.500 = €12.500 inkoopwaarde van gebruikte ingrediënten

Let op: afschrijvingen door bederf of schade tel je ook bij deze inkoopwaarde op. Registreer dit apart om je verzekering goed te kunnen claimen.

Omzet vs. Winst, Cashflow en Opbrengsten: Let Op de Verschillen!

Omzet en winst zijn fundamenteel verschillende begrippen. Hoge omzet betekent niet automatisch hoge winst. Een bedrijf kan €100.000 omzet draaien maar door hoge kosten toch verlies lijden.

Omzet en cashflow verschillen ook. Omzet ontstaat op het moment van verkoop, cashflow op het moment van betaling. Je kunt €50.000 omzet hebben gefactureerd, maar als klanten nog niet hebben betaald, heb je geen cashflow.

Het verschil tussen omzet en opbrengsten is klein: opbrengsten kunnen ook andere inkomsten bevatten zoals rente of subsidies. Omzet betreft specifiek verkoop van je kernproducten en -diensten.

Key Takeaways

• Bereken je bruto omzet met: Aantal × Prijs per stuk, exclusief BTW
• Netto omzet geeft een realistischer beeld door aftrek van inkoopkosten en kortingen
• Je break-even omzet bepaalt wanneer je begint met winst maken in plaats van verliezen
• Registreer omzet altijd exclusief BTW in je boekhouding
• Monitor niet alleen omzet maar ook winstgevendheid en cashflow voor een compleet beeld

Met deze kennis heb je de basis om je omzet goed te begrijpen en te gebruiken voor betere bedrijfsbeslissingen. Voor automatische omzetregistratie en -rapportage kun je Informer gebruiken, dat direct alle verkopen koppelt aan je boekhouding.